W dniu 8 lutego 2023 roku sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy, która zakłada różne zmiany. Dotyczy to przede wszystkim wymiaru urlopu opiekuńczego i macierzyńskiego, a także dodatkowych dni wolnych w przypadku działania siły wyższej. Zmianom uległy też regulacje związane z warunkiem zawierania umów na okres próbny. Nowelizacja stanowi konsekwencję wprowadzenia dyrektywy work-life balance dla opiekunów i rodziców, a także dyrektywy dotyczącej przewidywalnych i przejrzystych warunków pracy.
Zmiany w Kodeksie pracy – przedłużenie urlopu rodzicielskiego
Jedną z najważniejszych zmian w Kodeksie pracy jest przedłużenie urlopu rodzicielskiego. W przypadku urodzenia jednego dziecka wyniesie on 41 tygodni, a w przypadku narodzin więcej niż jednego dziecka – 43 tygodnie. Nowelizacja obejmuje łączny wymiar urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców, z czego każdy otrzyma do indywidualnego wykorzystania 9 tygodni. W praktyce oznacza to, że jeden rodzic może skorzystać z urlopu rodzicielskiego przez maksymalnie 32 tygodnie przy jednym dziecku, bądź też 34 tygodnie przy większej liczbie dzieci. Drugi rodzic może natomiast wykorzystać pozostałe 9 tygodni. Oboje mogą też przebywać na urlopie rodzicielskim równocześnie. Zgodnie z nowymi przepisami, czas korzystania z urlopu ojcowskiego został skrócony do 12 miesięcy od daty urodzenia dziecka.
Wyższy zasiłek rodzicielski
W nowelizacji Kodeksu pracy zatwierdzono też podwyższenie zasiłku rodzicielskiego. Wcześniej było to 60% od podstawy wymiaru, a obecnie 70%. W nowych przepisach uwzględniono też prawo do zawnioskowania o stałą wysokość zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego i macierzyńskiego dla kobiet. Jego wysokość wyniesie 81,5% przez cały okres. Warto pamiętać, że zmianom nie uległ zasiłek macierzyński w wymiarze 20 tygodni i nadal wynosi 100%.
Dodatkowy urlop opiekuńczy
W nowych przepisach wprowadzono również dodatkowe 5 dni bezpłatnego urlopu opiekuńczego. Warunkiem skorzystania z niego jest wystąpienie poważnych względów medycznych u krewnego lub osoby zamieszkującej z pracownikiem. O urlop ten będzie można zawnioskować zarówno jednorazowo, jak i w częściach.
Dodatkowe wolne dni przy zdarzeniach losowych
Zmiany wprowadziły też dodatkowe dwa dni wolnego, czyli 16 godzin zwolnienia od pracy w przypadku nagłych zdarzeń losowych. Dotyczy to pilnych spraw rodzinnych, które są spowodowane wypadkiem lub chorobom. Za okres ten ma przysługiwać 50% wynagrodzenia przy założeniu, że nieobecność pracownika w pracy jest dobrze uzasadniona.
Zmiany w Kodeksie pracy – umowy na okres próbny
Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadziła też nowe przepisy związane z umowami o pracę na okres próbny. Obecnie będą one zawierane na czas nieprzekraczający 1 miesiąca w przypadku obowiązywania umowy w terminie poniżej 6 miesięcy, bądź też 2 miesięcy przy terminie sięgającym powyżej 6 miesięcy i jednocześnie poniżej 12 miesięcy.
Wniosek o zmianę umowy
Jeżeli pracownik przepracuje minimum 6 miesięcy, będzie mógł raz w roku wystąpić o zmianę rodzaju umowy. Dotyczy to przeobrażenia na umowę o pracę na czas nieokreślony, bądź też bardziej bezpieczne i przewidywalne warunki pracy. Obowiązkiem pracodawcy jest udzielenie pisemnej odpowiedzi na wniosek w terminie 1 miesiąca. Wystąpienie tego typu nie może jednocześnie stanowić podstawy do wypowiedzenia umowy.
Dodatkowe przerwy
W zmianach przewidziano także dwie dodatkowe przerwy wliczane do czasu pracy. Osoba zatrudniona będzie miała prawo do drugiej przerwy trwającej minimum 15 minut przy dobowym wymiarze pracy powyżej 9 godzin, a także do trzeciej przerwy trwającej co najmniej 15 minut w przypadku wymiaru dobowego czasu pracy dłuższego niż 16 godzin.